Gestur Guðjónsson

26 janúar 2006

Barnafjölskyldur og launajafnrétti

Fréttablaðið 25. janúar 2005
Börn eru hverju samfélagi nauðsyn. Því getur raunveruleg ógn stafað af barnafæð og einnig af því að börn fái ekki notið þess uppeldis sem nauðsynlegt er til að þau verði nýtir þjóðfélagsþegnar í sífellt flóknara samfélagi sem krefst meira af einstaklingnum.

Það er því nauðsynlegt að samfélagið verndi og bæti rammann um barneignir og uppeldi og tel ég að styrking fjölskyldunnar sé besta leiðin til þess.

Fæðingarorlofslögin voru bylting
Með setningu laga um fæðingarorlof var stigið stórt framfaraskref í styrkingu rammans um uppeldi barna. Báðir foreldrar geta nú notið samvista við barnið á fyrstu mánuðum ævi þess án þess að leggja fjárhag heimilisins í rúst. Er ljóst að þátttaka karla í uppeldi barna mun aukast til muna vegna þessa.

Nauðsynlegt er að haldið verði áfram að tryggja framtíð kerfisins, enda er hér um að ræða fjölskylduvænstu aðgerð sem ríkisstjórnin hefur framkvæmt.

Af sömu ástæðu er það skylda samfélagsins að taka fjárhagslegan þátt í uppeldi barna og fyrsta skrefið í því hlýtur að vera að innheimta í það minnsta ekki skatt af þeim fjármunum sem renna til uppeldis. Er því eðlilegt að barnabætur verði ótekjutengdar og taki mið af raunverulegum kostnaði við barnauppeldið.

Bilið milli fæðingarorlofs og leikskóla þarf að brúa
Almenn sátt virðist vera um að brúa eigi bilið milli fæðingarorlofs og leikskóla. Flestir leggja til styrkingu dagmæðrakerfisins eða styrki til þeirra sem vilja vera heima hjá börnum sínum eða barnabörnum. Ég tel að skoða eigi lengingu fæðingarorlofsins til að létta á þessari þörf.

Vinnutími Íslendinga er langur
Íslendingar vinna lengstan vinnudag Norður-Evrópuþjóða. Langur vinnudagur fækkar samverustundum fjölskyldna og leggur uppeldi barna í ríkari mæli á herðar stofnana, sem aldrei geta komið í stað heilbrigðrar fjölskyldu, hversu góðar sem stofnanirnar eru. Er ljóst að aðilar vinnumarkaðarins eiga stóran hlut að máli með þeirri samsetningu launa sem hefur tíðkast hérlendis, þar sem greitt er 60-70% yfirvinnuálag.
Fólk er sem sagt verðlaunað til að vera fjarri fjölskyldum sínum og vinna langan vinnudag, en hagtölur sýna að atvinnurekendur eru ekki að fá tilsvarandi framleiðniaukningu, enda er starfsorka manna takmörkuð.

Launajafnrétti
Fleiri atriði tengjast yfirvinnuálaginu og ber launajafnrétti þar hæst. Einstæðir foreldrar og annar makinn hafa ekki möguleika á að vinna yfirvinnu meðan börn eru á leikskólaaldri og í yngri bekkjum skóla, enda vistunartíminn sem betur fer takmarkaður. Hinn aðilinn, ef honum er til að dreifa og fólk barnlaust, hefur möguleika á að vinna yfirvinnu, gerir það í ríkum mæli og nýtur ríkulega fyrir. Ef marka má fréttafluting af kjaraviðræðum virðist lítið tillit vera tekið til þessa og yfirleitt rætt um heildarlaun. Hafa aðilar vinnumarkaðarins brugðist hvað þetta áhrærir og skilið barnafólk og þá oftast konur og einstæða foreldra eftir með mun minni heildartekjur þrátt fyrir mikið vinnuframlag. Þessu þarf að breyta og er næsta stóra skrefið í jafnréttisbaráttunni.

0 Comments:

Skrifa ummæli

<< Home